حضرت موسی (علیه‌السلام) در جایی نشسته بود، ناگاه ابلیس که کلاهی رنگارنگ بر سر داشت نزد موسی آمد. وقتی که نزدیک شد، کلاه خود را برداشت و مؤدبانه نزد موسی (علیه‌السلام) ایستاد.

موسی (علیه‌السلام) گفت: تو کیستی؟

ابلیس گفت: من ابلیس هستم!

موسی (علیه‌السلام) گفت: آیا تو ابلیس هستی؟ خدا تو را از ما و دیگران دور گرداند!

ابلیس گفت: من آمده‌ام به خاطر مقامی که در پیشگاه خدا داری، بر تو سلام کنم!

موسی (علیه‌السلام) گفت: این کلاه چیست که بر سر داری؟

ابلیس گفت: با رنگ‌ها و زرق و برق‌های این کلاه، دل انسان‌ها را می‌ربایم.

موسی (علیه‌السلام) گفت: به من از گناهی خبر ده که اگر انسان آن را انجام دهد، تو بر او چیره می‌شوی و هر جا که بخواهی، او را می‌کشی.

ابلیس گفت: اذا اعجبته نفسه و استکثر عمله، و استصغر فی عیبه ذنبه؛

سه گناه است که اگر انسان گرفتار آن بشود، من بر او چیره می‌گردم:

1- هنگامی‌که او، خودبین شود و از خودش خوشش آید.

2- هنگامی‌که او عمل خود را بسیار بشمارد.

3- هنگامی‌که گناهش در نظرش کوچک گردد.

داستان‌های اصول کافی، ج 2، ص 262

چگونه در مقابل شیطان ایمن شویم

برای مقابله با وسوسه های شیطانی و دور کردن او چه باید کرد؟برای رویارویی با وسوسه های شیطانی، ابتدا باید دشمن و راههای نفوذ او را شناخت و او را مهار کرد و سپس او را به عقب راند ودر گام‏های نهایی او را به اسارت کشید.

در این جهت راههای مبارزه با وساوس شیطانی عبارتند از:

۱- نگهبانی و مراقبت: شیطان با جان ما
سر و کار دارد.از این رو باید از آن حراست کنیم.

راه های مراقبت عبارتند از:

أ) تقوا پیشگی: قرآن مجید تقوا را لباسی بر اندام جان آدمی می داند که
آن را به خوبی می پوشاند و حفظ می کند: “لباس التّقوی ذلک خیر؛ بهترین جامه، تقوا است”.
امام علی(ع) تقوا را دژی نفوذ ناپذیر می داند که رخنه‏ای در آن ممکن نیست.

ب) کنترل اعضا و جوارح: زبان، چشم، گوش، فکر و همه اعضا و جوارح، درهای ورودی به قلب اند.
پس باید این‏ها را کنترل کرد.
ج) محاسبه: بعد از کنترل نوبت به محاسبه می رسد، یعنی برای جبران ضعف‏ ها و برنامه ریزی برای آینده ارزیابی
لازم است.

۲- واکنش مناسب: در برابر هر وسوسه ‏ای باید واکنش مناسب صورت گیرد.
پیامبر اکرم(ص) می فرماید: “دشمنان تو از جن، ابلیس و سپاهیان او است. پس اگر نزد تو آمد و گفت: فرزندت مُرد، به خود بگو: زندگان برای مردن آفریده شده‏اند.
اگر آمد و گفت: مال تو از دست رفت، بگو: ستایش خدای را که می دهد و می گیرد و زکات را از من برد.
اگر آمد و گفت: مردم به تو ستم می کنند، ولی تو ستم نمی کنی بگو: روز قیامت آنان که ستم کردند گرفتارند.
اگر آمد و گفت: چه قدر نیکی می کنی، بگو: گناهان من بیش از نیکیهای من است.
اگر آمد و گفت: چه قدر نماز می گزاری بگو: غفلت من از نمازهایم بیشتر است.
اگر آمد و گفت: چه قدر بخشش می کنی، بگو آن قدر که می گیرم، از آن چه می بخشم زیادتر است.
اگر گفت: چه قدر به تو ستم می کنند بگو: من بیشتر ستم کرده‏ام.
اگر گفت: چه قدر برای خدا کار می کنی، بگو: چه بسیار معصیت‏ها کرده‏ام”.

۳- استعاذه: در برابر هجوم وسوسه ‏های شیطان، لازم است به پناهگاهی مطمئن پناه ببرید و آن توجه به خدا و یاد او است.

قرآن مجید می فرماید: “اگر از شیطان وسوسه‏ای به تو رسد، به خدا پناه ببر که او شنوای دانا است”.

۴- مجهز شدن به تجهیزات: در برابر تهاجم وسیع شیطان، باید در میدان کارزار، همواره مسلح باشیم.
برخی از تجهیزات در حدیث پیامبر اکرم(ص) مطرح شده است.
حضرت می فرماید: “آیا شما را آگاه کنم بر کاری که اگر انجام دادید، شیطان از شما فاصله می گیرد،
به اندازه فاصله مشرق تا مغرب؟ گفتند: آری.
فرمود: روزه صورت شیطان را سیاه می کند و صدقه، کمرش را می شکند.
دوستی برای خدا و کمک برای عمل صالح، پشت او را می بُرد و استغفار، بند دلش را می برد”.

۵- آشنایی با دام‏های شیطان: برای رهایی از وساوس شیطانی باید مواظب دام‏های او بود.
 یکی از دام‏های خطرناک شیطانی، دوستی دنیا است.

امام علی(ع) می فرماید: “از دنیا حذر کن، زیرا دام شیطان و جایگاه فساد ایمان است”.
در برابر هجوم وسوسه ‏های شیطان، لازم است به پناهگاهی مطمئن پناه ببرید و آن توجه به خدا و یاد او
است.
قرآن مجید می فرماید: اگر از شیطان وسوسه ‏ای به تو رسد، به خدا پناه ببر که او شنوای دانا است.
دامی بزرگ در انتظار همه ی انسان ها دام دیگر که از مهم‏ترین ابزار کار شیطان به شمار می رود،
هواپرستی است، زیرا تا پایگاهی درون انسان وجود نداشته باشد، شیطان قدرت بر وسوسه گری ندارد.
شیطان خواسته‏ های نفسانی انسان را تأیید می کند.

قرآن مجید می فرماید: تو هرگز بر بندگان من تسلط نخواهی یافت مگر گمراهانی که از تو پیروی می کنند.
بنده خدا تابع هوا و هوس نیست و خواست خدا را مقدّم می دارد.

امام علی(ع) می فرماید: «برای شیطان کمندی بزرگ‏تر از خشم و زنان نیست»

اموری برای مخالفت با وسوسه های شیطان

برخی از امور دیگر نیز در مخالفت با وسوسه‏ های شیطان مؤثر است:

۱- انجام یک سری مستحبات مثلاً همیشه باوضو بودن و زبان را به ذکر مخصوصاً “لا حول و لا قوه الاّ باللَّه العلی العظیم” عادت دادن.
نیز خواندن قرآن در اوقات مختلف.
۲- خود را از بیکاری، تنهایی و عوامل وسوسه‏ انگیز دور نگه داشتن.
۳- ذهن را همواره به امور ارزشمند متوجه ساختن و عادت دادن.
۴- مطالعه و تفکردرباره خدا و قیامت.
۵- به طور منظم مثلاً هفتگی به زیارت اهل قبور رفتن و نسبت به عاقبت خود و احوال پس از
مرگ اندیشیدن.
۶- شرکت کردن در مراسم دینی و فعالیت جدی در مسائل فرهنگی اجتماعی و نماز را با توجه و حال
و عاشقانه و با حضور قلب خواندن.